O autorze: Mikołaj Witoński to człowiek-instytucja w Gimnazjum nr 1 w Gdyni. Drugą kadencję sprawuje funkcję Przewodniczącego Samorządu Uczniowskiego, był nawet naszym reprezentantem w Sejmie Dzieci i Młodzieży 2015. Lider, ale nie samotny, współpracujący z innymi uczniami, motywujący innych do działania. Cechuje go umiłowanie wolności i demokracji, a także dobre pióro, o czym mogą się Państwo przekonać sami.
S jak sprawczy samorząd uczniowski
Okres świąteczny mamy już za sobą. Zdawać by się mogło że wraz z rozśpiewanym Frankiem Sinatrą z naszej codziennej rzeczywistości odejdą, wszechobecne wówczas, hasła „Come together”, czy „War is over!” apelujące o zjednoczenie się i wspólne działanie. Lecz o tyle, o ile rzeczywiście ze szkolnych korytarzy powoli znikają kartki i ozdoby świąteczne, tak atmosfera współdziałania i jedności nieprzerwanie unosi się w powietrzu. Bowiem SU w Jedynce chce w swoim działaniu napełnić każdego poczuciem sprawczości, chce działać z uczniami i pokazać, że każdy w szkole jest niezwykle istotny.
Wspomniana sprawczość objawia się w konkretnych działaniach Samorządu Uczniowskiego. Na przykład Skrzynka Inspiracji. Każdy uczeń może napisać na kartce pomysł na akcję SU, czy usprawnienie działania szkoły, może napisać skargę, czy cokolwiek tylko zechce. Co jakiś czas wyznaczone osoby sprawdzają skrzynkę, a znalezione w niej spisane pomysły staramy się realizować, lub przekazywać dalej, do innych organów szkoły. W ten sposób powstała chociażby „Hyde parkowa ściana Jedynki”, będąca pomalowanym farbą kredową kawałkiem korytarza na którym uczniowie mogą pisać i rysować co tylko chcą (oczywiście w granicach kultury!).
W Jedynce uważamy, że bardzo istotna jest równowaga pomiędzy nauczycielem a uczniem. Dlatego zdecydowaliśmy się na powołanie instytucji Rzecznika Praw Ucznia. Jest to nauczyciel, wybrany przez większość uczniów w ogólnoszkolnych wyborach. Jego zadaniem jest stanie na straży Wewnątrzszkolnych Zasad Oceniania oraz Statutu szkoły. Osoba ta ma być bezpieczną furtką, z której każdy uczeń zawsze może nieskrępowanie skorzystać, także w sposób anonimowy.
Warto również wspomnieć o bardzo dużej oddolności inicjatyw i samoorganizacji życia uczniowskiego. Niemalże każda akcja Su jest pomysłem ucznia, nie opiekuna SU, czy Przewodniczącego Samorządu. I nie ma w tym nic złego! Każdy pomysł z zewnątrz kręgu osób stale zaangażowanych jest wartościowy w swojej świeżości spojrzenia i siłą rzeczy bliższy jest realnym potrzebom ucznia Jedynki. Samorząd, a właściwie Rada Uczniowska (po jednym reprezentancie klasy, Przewodniczący SU, zastępca i Sekretarz SU), działa bez ingerencji Grona Pedagogicznego, czy Dyrekcji. Oczywiście Opiekunki SU, jako łącznik SU z nauczycielami, kontrolują działania Samorządu, lecz nie kierując nimi, a wskazując drogi i granice. Swoboda i wolność są bardzo istotne. Wierzymy bowiem, że SU to wszyscy uczniowie i jeśli będzie on kierowany przez dyrekcję, czy nauczyciela, lub będzie funkcjonować jako odizolowana grupa osób ustalająca wszystko niezależnie od woli ogółu, w żadnym stopniu nie będzie on spełniać swojej roli.
Opisane powyżej przykłady funkcjonowania SU są oczywiście bardzo skrótowe, lecz spisanie całościowo tego, czym Samorząd w Jedynce jest wymagałoby stworzenia grubego opracowania. I bez tego nasze działania są jednak dostrzegane w świecie, czego przykładem jest prestiżowy tytuł „Szkoły z mocą zmieniania świata” przyznany przez Fundację Ashoka. Co istotne – stosowane przez nas dobre praktyki oraz sprawdzone rozwiązania nie powinny służyć tylko nam. Wiedza jest wartością ogólną i obowiązkiem każdego z nas jest się nią dzielić, dlatego Samorząd Uczniowski Gimnazjum nr 1 w Gdyni ma przyjemność zaprosić wszystkich państwa, którzy zatroskani są losem naszej edukacji, którzy chcą rozwijać szkolną samorządność i demokrację oraz każdego, kto po prostu zainteresowany jest tematem na I Kongres Samorządów Uczniowskich. Wszystkie terminy podane zostaną wkrótce, lecz jeszcze w tym roku szkolnym, z entuzjazmem podzielimy się z Państwem naszymi refleksjami na temat roli samorządu w szkole. Będziemy zaszczyceniu obecnością każdego z Państwa!